Omurga eğriliğini anlatmadan önce omurganın ne olduğunu basitçe anlatmakta fayda var: Omurga, birbiriyle eklemlenerek kafa tasından kuyruk sokumuna değin uzanan bir kemik eksen oluşturan omurların tümüdür. Küçük kemikler yani omurlar ve onların aralarındaki disklerden oluşan bir yapıdır. Sağlıklı bir omurgaya yandan bakıldığı zaman hafif kendine özel bir eğimi vardır. Bu eğim omurganın vücut hareketlerinden ve yer çekiminden kaynaklanan baskıyı azaltmasını sağlar. Arkadan bakıldığı zaman, sırt boyunca aşağı doğru düz şekilde inmesi gerekir. Omurgada anormallikler olduğu zaman, omurganın eğimi de bozulur veya belli bölgelere doğru yamulur.
Omurga Eğriliği Türleri Nelerdir?
Lordoz: Kişinin omurgasının bel kısmı, ciddi anlamda içe dönüktür.
Kifoz: Anormal şekilde kavisli sırt olarak görülür (eğimi 50 dereceden fazla).
Skolyoz: Kişinin omurgasında yanlara doğru eğim vardır. Bu genelde S veya C şeklindedir.
Lordoz sebebi olan rahatsızlıklar:
- Akondroplazi: Kemiklerin normal büyümedikleri bir bozukluk, cücelik olarak adlandırılan kısa boyluluğa sebep olur.
- Spondilolistezis: Omurganın özellikle bel kısmında ileri kayma olur.
- Osteoporoz: Omurganın hassas hale gelmesi ve kolayca kırılabilmesi.
- Obezite: Aşırı kilolu olmak.
- Kifoz: Anormal derecede eğimli sırt.
- Disk iltihabı: Omurgadaki kemiklerin arasındaki disklerin genelde enfeksiyon kaynaklı olarak inflamasyonu.
- İyi huylu çocuk Lordozu
Kifoz sebebi olan rahatsızlıklar şunlardır:
- Rahimde anormal omurga gelişimi
- Kötü duruş veya kambur durma
- Scheuermann hastalığı, omurganın şeklinin bozulmasına sebep olur
- Artrit
- Osteoporoz
- Spina bifida, fetüsün rahim içindeki gelişimi sırasında doğru şekilde kapanmaması
- Omurga enfeksiyonları
- Omurga tümörleri
Doktorlar yetişkinlerde görülen yaygın skolyoz türlerinin neden kaynaklandığını tam olarak bilmiyorlar. Ancak hastalığın genetik olarak aileden aktarıldığı biliniyor. Bir hastalık, yaralanma, enfeksiyon veya doğum kusuru buna sebep olabilir.
Omurga Eğriliğinin Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler rahatsızlığın şiddeti ve eğriliğin türüne göre değişim gösterebilir.
Lordoz belirtileri:
- Sırtın çökük olması, kalçaların daha belirgin olması
- Sert bir yüzey üzerinde yatarken ve sonra ileri doğru eğilince değişmeyen bel ve yüzey arasındaki büyük açıklık
- Bel ağrısı ve rahatsızlığı
- Belli şekillerde hareket etme zorlukları
Kifoz belirtileri:
- Başın vücuttan önde olması
- Sırtta eğim veya kambur
- Sırt veya bacaklarda yorgunluk
Duruş kaynaklı kifoz genelde bel ağrısına sebep olmaz. Ama Scheuermann kifozuna sahip olan insanlarda fiziksel aktivite, uzun süre ayakta durma ve oturma rahatsızlık verebilir.
Skolyoz belirtileri:
- Kürek kemiklerinin aynı hizada olmamaları, birinin yukarıda birinin aşağıda olması
- Eşit olmayan bel veya kalça
- Bir tarafa doğru eğilme
Omurga Eğriliği Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi rahatsızlığın ciddiyeti ve sahip olunan eğrilik türüne göre belirlenir. Hafif düzeyde omurga eğriliği, özellikle duruş kaynaklı kifoz, tedaviye gerek duyulmaz bile. Daha ciddi eğriliklerde ise tıbbi cihazların kullanımı ve ameliyat gerekli olabilir.
Lordoz tedavisinde şunlar olabilir:
- Ağrı ve şişkinlikler için ilaçlar verilebilir
- Egzersiz ve fizik terapi ile kas gücü ile esnekliğinin arttırılması sağlanabilir
- Korse takmak
- Kilo verme
- Ameliyat yapılabilir
Kifoz tedavisi ise şöyle:
- Egzersiz ve ağrılar için anti-inflamatuvar ilaçlar
- Korse takmak
- Ağır omurga eğriliği için ameliyat
- Kas gücünü arttırmak için spor ve fizik terapi
- Skolyozdaki tedavi seçenekleri ise şu şekilde:
- Gözlem: Eğer az bir eğrilik varsa doktor bunun ilerleyip ilerlemediğini görmek için 4-6 ayda bir ziyaret isteyebilir.
- Korse: Eğriliğin derecesine göre bazen çocuklar veya ergenler için korse istenebilir. Bu eğriliğin ilerlemesine engel olabilir.
- Ameliyat: Eğer eğrilik çok ağırsa ve kötüye gidiyorsa ameliyat gerekli olabilir.
- Vücut şekillendirme: Bu işlemde çocuk anestezi altındayken omuzlarından kalçasına kadar bir araç takılır. Bu 3 yaşa kadar her birkaç ayda bir değiştirilir. Bu işlem büyüdükçe skolyozu daha kötü hale gelecek gibi görünen küçük çocuklar için uygulanır.
Spor, kayropraktik tedavi, elektrik uyarımı ve besin takviyelerinin skolyozun gelişimini önleme konusunda faydalı oldukları kanıtlanmış değildir. Ama yine de normal hayata devam edebilmek için güç ve esneklik kazanmak gereklidir. Bu da skolyoz olan kişinin daha fazla efor sarf etmesi ve dikkatli olması gereklidir.
Omurga Eğriliği Var mı Nasıl Anlarım?
Doktor; tıbbi ve aile geçmişine göz atıp, ardından da fiziki muayene edip omurgaya bakarak ve de röntgen gibi araçları kullanarak teşhis koyabilir. Röntgende omurga kemiklerinde bir anormallik olup olmadığı görülür ve eğriliğin ölçümü yapılır.
