Bazı sabahlar ne kadar uyumuş olursanız olun yorgun uyanıyor ya da bütün gün sırtımız tutuk mu geziyorsunuz? Bunun sorumlusunu yatağınız olabilir. Fizyoterapi Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Defne Kaya, doğru yatak seçiminin omurga sağlığı için önemine işaret etti:
Sağlıklı bir omurga için mutlaka kaliteli ve vücut tipimize uygun yatak seçimi yapılması gerektiğini belirten uzmanlar, doğru yatağın, uyuyan kişinin uyku pozisyonundan bağımsız olarak omurgasını düz bir hat üzerinde hizalaması ve desteklemesi gerektiğine dikkat çekiyor. Uzmanlara göre, uykuda aldığımız pozisyonlar, yatış şeklimiz de bu hizalamayı ve desteklemeyi değiştiriyor. Bu nedenle yatağın bu değişimlere de uyum sağlaması önemli.
Prof. Dr. Kaya, yalnızca bel ya da sırt ağrısı çekenlerin değil, çekmeyenler için de yatak seçiminin önemli olduğunu belirterek şunları ekledi:
Doğru bilinen yanlış: “Bel ağrımız varsa en sert yatağı almalıyız!”
Bu düşünce günümüzde oldukça değişmiştir. Bununla birlikte, yalnızca bel ya da sırt ağrısı çekenlerin değil çekmeyenlerin de yatak seçiminin önemli olduğu, omurganın doğru bir şekilde destekleyecek yatağın seçilmesi gerektiği ortak kanı olarak kabul edilmektedir” dedi.
“Kişisel tercih, beğeni ya da rahatlık mı ön planda olmalı? Yoksa bir mağazada bir yatağa uzanıp iyi hissetmek, o yatağın birkaç yıl boyunca omurgamızı koruyacağı anlamına gelir mi?
Yatağımızı Nasıl Seçmeliyiz?
- Yatağın omurganızın şeklini desteklemesi ve koruması gerekir: Çok fark etmeyiz ama uyurken de düzgün postür (duruş) önemlidir. Omurgamızın etrafındaki kas ve bağların biz uyurken gevşemesi ve toparlanması gerekir.
- Eğer bir yatak çok sertse ya da çok yumuşaksa omurganızın etrafındaki bu yapılar gevşeyemeyecektir. Yeterli sertlik aranmalıdır ki bu da kişiden kişiye göre değişmektedir. Örneğin: Geniş kalçası olan kişilerin biraz daha yumuşak bir yatak tercih ederek omurgasını aynı hizada tutmaları olası bel ve sırt ağrılarını önleyecektir. Daha dar kalçaya sahip kişilerin daha sert bir yatak seçmeleri önerilebilir.
- Emin değilseniz, “orta-sert” yatak tercih edin. 300’den fazla bel ağrılı kişi üzerinde yapılan bir çalışmada, kişilerin 90 gün boyunca “orta sert” veya sert” yatak denemeleri istenmiştir. “Orta sert” yatak kullananlarda rahatsızlığın daha az olduğu gösterilmiştir.
- İçinde hiç yay olmayan tamamı hafızalı materyaller içeren yataklar, vücudun şeklini alması nedeniyle önerilmemektedir. Hafızalı materyallerle yayların kombine kullanıldığı yataklar tercih edilmelidir.
- Test sürüşü güzel bir fikir olabilir: Harika bir uyku çektiyseniz, bir otelde ya da arkadaşınız evinde kalıyorsanız, yatağın marka ve numarasını alabilirsiniz. Bazı şirketler bir yatak satın aldığınızda 30 ila 100 gün arasında kullanıp memnun kalmamanız durumunda geri alabiliyor.
Yeni bir yatak almak uyku kalitenizi artırabilir. Oklahoma State Üniversitesi’nden bir çalışmada, 62 kişiye yeni yatak verilerek 28 gün boyunca takip edilmiştir. Hemen hemen herkesin daha iyi ve kaliteli uyuduğu gösterilmiştir. Ucuz yatakların pahalı yataklara göre daha fazla bel ağrısı oluşturduğu da çalışmada belirtilmiştir. Çalışmaya katılanların eski yataklarını kullanma süreleri ortalama 9,5 yılmış. Bu süre, bir yatağın ömrü olarak çalışmada vurgulanmıştır. 9 ya da 10 yıldır bir yatağı kullanıyorsanız, o yatağı değiştirme vakti gelmiş demektir.”
Yastık ve yatış pozisyonlarının da uyku kalitesi için çok önemli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Kaya, “Doğru yatağa sahip olsanız bile, uyku pozisyonunuz, kullandığınız yastıkların baş ve boyun bölgenizi düzgün desteklemesi de sağlıklı ve kaliteli bir uyku için önemlidir” dedi. “Bir yatak, uyuyan kişinin uyku pozisyonundan bağımsız olarak omurgasını düz bir hat üzerinde hizalamalı ve desteklemelidir. Uykuda aldığımız pozisyonlar, yatış şeklimiz de bu hizalamaya ve desteklemeyi değiştirmektedir. Yatağın bu değişimlere de uyum sağlaması önemlidir. Sağlıklı bir uyku, hem derin uykuda salgılanan ve hücre yenilenmesini sağlayan hormonların salınımı için hem de dinç ve enerjik uyanmamız için çok önemlidir. Sağlıklı bir omurga için de mutlaka kaliteli ve vücut tipimize uygun yatak seçimi yapmalıyız.”
