Çok sık rastlanan, bölgesel kas-iskelet sistemi ağrısı olarak tanımlanan miyofasiyal ağrı sendromu, iskelet kaslarının akut veya kronik travmasına bağlı olarak meydana gelen bir hastalıktır.
Ağrı merkezlerine başvuran hastaların yaklaşık %75-80’i miyofasiyal ağrı sendromu tanısı almıştır. Kronik ağrısı olan kişilerin büyük çoğunluğunda miyofasiyal ağrı sendromuna rastlanılır ve hemen hemen her yaş grubunda görülebilir. Sıklıkla boyun, sırt, bel, kalça, omuz, kollar ve bacaklarda görülen miyofasiyal ağrı sendromu, boyun ve bel fıtığının yanı sıra siyatik ağrısı ile karıştırılmaktadır. Miyofasiyal ağrı sendromu, vücutta kas dokusunun bulunduğu her bölgede (yüz, kafa, saçlı deri vs.) görülebilir.
Belirtileri nedir?
Miyofasiyal ağrı sendromunda bir veya birden fazla kas grubunda ağrı, spazm, batma, uyuşma, karıncalanma, çekilme ve sıkışma şeklinde belirtiler gözlemlenir. Bu ağrılar boyun ve sırt bölgesinde görülüyorsa terleme ve üşüme gibi durumlarda eklenir. Miyofasiyal ağrı sendromu genellikle boyun, sırt, bacak, bel, kalça, omuz ve kollarda görülür. Ağrılar künt ya da sızı şeklindeki ağrıların yanı sıra bıçak saplayıcı keskin ağrılara kadar varabilir. Miyofasiyal ağrı sendromunda görülen ağrılara hareket kısıtlılığı, yorgunluk, uyuşukluk hissi, mide bulantısı, baş dönmesi ve depresyon eşlik edebilir.
Sürekli tekrar eden şiddetli ağrılar hastanın muayenesini de güçleştirebilir. Morfin benzeri güçlü ağrı kesici ilaç enjeksiyonundan sonra hastada kısa süreli bir rahatlama gözlemlenir. Ancak ilacın etkisini yitirmesiyle birlikte ağrılar yeniden meydana gelir.
Miyofasiyal ağrı sendromu, iltihaplı eklem romatizmasından farklı olarak eklem bozulmasına veya şekil bozukluğuna neden olmaz. Kas dokusunda fonksiyonel bir çalışma kusuru olarak ortaya çıkar ve kalıcı yapısal bozukluk oluşturmaz. Ancak uzun süren ve tedavi edilmeyen sendrom vakalarında kas yapısında mikro düzeyde bozulma bulguları gözlemlenir.
Şikayetin bölgesine göre belirtileri şöyle sıralayabiliriz:
Boyun ağrısı, sırt ağrısı, bel ağrısı, dizlerde ağrı, dirseklerde ağrı, kemiklerde ağrı, göğüste ağrı ve batma, yürümeyi engelleyen ağrı ve batma, tüm vücudu etkileyen hareket güçlüğü, boyundan kola doğru yayılan ağrı ve uyuşma, bel ve kalçadan bacağa yayılan ağrı ile birlikte uyuşma hissi.
Şikayetin karakterine göre belirtileri şöyle sıralayabiliriz:
Ağrı, kasılma kramp, batma, yanma, gerginlik hissi, karıncalanma hissi, hareketlilik kısıtlılığı, el ve ayakta kısa süreli renk değişikliği, uyuşukluk, şişlik ve ödem, nedensiz üşüme ve terleme.
Şikayetin sıklığı ve sürelerine göre belirtileri şöyle sıralayabiliriz:
Sürekli, süreklilikle birlikte ağrıda artma veya azalma ve değişken olarak sıralayabiliriz.
MAS’ın Nedenleri
Miyofasiyal ağrı sendromunun oluşumunda etkili rol oynayan birçok faktör vardır. Başta kasa ani yüklenmesi ile oluşan akut incinme veya mikrotravmaların neden olduğu kronik zedelenmelerin yer aldığını söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra genetik faktörler, yorgunluk ve stres başlıca nedenler arasında sıralanmaktadır. Miyofasiyal ağrı sendromu oturma, ayakta durma ve uyuma esnasındaki postural bozukluklar sonucunda da meydana gelebilir. Bu postural bozukluklar yapısal olabileceği gibi kişinin mesleğiyle de alakalı olabilir. Aynı zamanda telefonu baş ve omuz arasında sıkıştırarak konuşan kişilerde, sekreterlerde, başını öne eğerek ders çalışan öğrencilerde, ev işlerini yaparken sürekli kötü pozisyonda kalan ev hanımlarında ve sırtında ağır eşya taşıyan hamallarda miyofasiyal ağrı sendromu daha sık görülmektedir.
Miyofasiyal ağrı sendromunun nedenlerinden bir diğeri ise vitamin ve mineral eksikliğidir. Özellikle B1, B6, B12, folik asit eksikliği, mineral eksikliği, kalsiyum eksikliği ve demir eksikliği anemisi gibi unsurlar miyofasiyal ağrı sendromu oluşumunda etkili rol oynamaktadır.
Miyafasal Ağrı Sendromunun Tedavisi
Miyofasiyal ağrı sendromu fizik tedavisi, ilaç tedavisi ve enjeksiyon tedavisi gibi çeşitli tedaviler uygulanabilir. Miyofasiyal ağrı sendromu tedavisinde asıl amaç ağrıyı en aza indirmektir. Ağrının en aza indirilmesinin yanı sıra yeterli kas gücünün oluşturulması, etkilenmiş kas ile ilgili eklemin uygun postürü ve tam hareket açıklığının sağlanması hedeflenir.
Miyofasiyal ağrı sendromunda hastaya en uygun fizik tedavi programı hazırlanır. Bu program hastaya özel olarak duruş (postür) şekli önemsenerek oluşturulmalıdır. Uygulanan fizik tedavide masaj, elektrik stimülasyon (TENS), enterferans, lazer ve soğuk-sıcak kompres gibi yöntemler kullanılabilir.
Miyofasiyal ağrı sendromunda uygulanan tedavilerden bir diğeri ise lokal enjeksiyon tedavisidir. Tetik noktalar uygulanan lokal anestezik, steroid enjeksiyonları veya kuru iğne teknikleri ile etkili sonuçlar alınabilir. Bu uygulamalar seanslar şeklinde birkaç kez tekrarlanabilir.
